Wszyscy zapewne słyszeliśmy o cholesterolu, problemach, które powoduje jego zbyt wysoki poziom i zadawaliśmy sobie pytanie: cholesterol 250 czy to dużo i czy jest się czego bać. Nasza wiedza o nim często oparta jest na obiegowych mitach, lub po prostu jest zbyt uboga. A oto kilka faktów, które pomogą nam zapoznać się z tym zagadnieniem.
Cholesterol
Cholesterol jest organicznym związkiem chemicznym, lipidem z grupy steroidów, jest także alkoholem. Wchodzi w skład lipoprotein, pokrewnych substancji lipidowych. Pochodne cholesterolu występują w każdej komórce zwierzęcej. W organizmie człowieka wytwarzany jest przez wątrobę, około 70%. Reszta dostarczana jest z poważaniem. Dlatego im więcej dostarczymy go ze źródeł zewnętrznych, tym większe będzie jego stężenie w organizmie. Nadmiar cholesterolu prowadzi do odkładanie się jego nadwyżki na ściankach naczyń krwionośnych, a w konsekwencji do rozwoju miażdżycy. Cholesterol bierze udział w syntezie wielu biologicznie czynnych substancji, a także bierze udział w wielu funkcjach organizmu:
- wytwarzanie witaminy D
- wytwarzanie hormonów płciowych
- substrat dla: glikozydów nasercowych, fitosteroli, alkaloidów i kwasów żółciowych,
- niezbędny w trawieniu tłuszczu
- budulec błony komórkowej
- składnik osłonek mielinowych chroniących włókna nerwowe.
Cholesterol dobry, cholesterol zły
Należący do grupy sterolic holesterol nie ulega rozpuszczeniu we krwi, a więc musi łączyć się z białkami, aby mógł się wraz z nią przemieszczać. W organizmie człowieka występuje głównie w dwóch postaciach:
- lipoproteiny o wysokiej gęstości – HDL
potocznie zwany „dobrym cholesterolem”. Badania naukowe wykazały odwrotną zależności między jego stężeniem a częstotliwością występowania chorób sercowo-naczyniowych. - lipoproteiny o niskiej gęstości – LDL
nazywany jest „złym cholesterolem”. Jego wysoki poziom zwiększa ryzyko wielu poważnych schorzeń, w tym miażdżycy.
Badanie poziomu cholesterolu
Aby oznaczyć poziom cholesterolu we krwi wykonywany jest lipidogram. Badanie wykonywane jest na czczo. W skład lipidogramu wchodzą następujące oznaczenia:
- cholesterol całkowity
- cholesterol HDL
- cholesterol LDL
- trójglicerydy
Na wynik badania wpływa wiele czynników genetycznych i środowiskowych takich jak: dieta, aktywność fizyczna, alkohol, papierosy, a także wiek, płeć pacjenta i ewentualne choroby współistniejące. Ze względu na złożoność interpretacji, oceny wyników powinien dokonać lekarz.
Poziom cholesterolu
Prawidłowe normy cholesterolu są zależne od płci i wynoszą:
dla kobiet:
- całkowity cholesterol: 125-200 mg/dl (poniżej 5 mmol/l),
- LDL: mniej niż 100 mg/dl, (2,6 mmol/l),
- HDL: co najmniej 50 mg/dl, (1,3 mmol/l),
- triglicerydy: mniej niż 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
dla mężczyzn:
- całkowity cholesterol: 125-200 mg/dl (poniżej 5 mmol/l),
- LDL: mniej niż 100 mg/dl, (2,6 mmol/l)
- HDL: co najmniej 40 mg/dl (1 mmol/l),
- triglicerydy: mniej niż 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
Zbyt wysoki poziom cholesterolu początkowo nie daje żadnych objawów. Pojawiają się dopiero w wyniku powstania zmian miażdżycowych.
Skutki zbyt wysokiego cholesterolu
Proces odkładania się cholesterolu LDL może trwać całymi latami. Blaszki miażdżycowe zwężają światło naczyń krwionośnych, a oderwanie się fragmentu takiej struktury może być przyczyną udaru mózgu, zawału serca, a nawet utraty życia. Mogą wystąpić także inne poważne zaburzenia:
- problemy z erekcją i zaburzenia płodności,
- osłabienie wzroku,
- problemy ze słuchem
- demencja,
- choroba Alzheimera,
- niewydolność nerek,
- niedokrwienie kończyn dolnych.
Biorąc pod uwagę powyższe fakty, warto od czasu, do czasu skontrolować poziom cholesterolu, aby nie trzeba było stawiać sobie pytania: cholesterol 250 czy to dużo?