Czy w ciąży można mieć okres?
Jednym z pierwszych objawów zajścia w ciążę jest zatrzymanie miesiączki, chociaż krwawienie w trakcie jej trwania czasami nie ustaje i pojawia się w momencie spodziewanego miesiączkowania. Rodzą się wówczas pytania: czy w ciąży można mieć okres? Dlaczego niektóre kobiety krwawią nawet wtedy?
Okres a plamienie ciążowe
Czym jest okres?
Przez miesiączkę rozumie się rezultat comiesięcznego złuszczania się nabłonka macicy pod wpływem działania żeńskich hormonów płciowych – estrogenów oraz progesteronu. Nabłonek ten wraz z niezapłodnioną komórką jajową jest usuwany z macicy kobiety, co właśnie jest nazywane okresem. Z kolei, jeśli komórka jajowa zostanie zapłodniona (a więc dojdzie do pierwszego etapu ciąży), nabłonek nie zostanie złuszczony, gdyż jego obecność będzie niezbędna do prawidłowego rozwoju płodu. Innymi słowy: nieusuwanie nabłonka (okres) jest równoznaczne z brakiem miesiączki wówczas, gdy komórka jajowa jest zapłodniona (a więc wtedy, gdy kobieta zaszła w ciążę). Stąd też występowanie okresu w ciąży jest niemożliwe.
Czym jest plamienie?
Plamieniem nazywa się niedużą ilość zabarwionej krwią wydzieliny z pochwy, o barwie jasnoczerwonej lub przeciwnie – prawie brązowej czy rdzawej. Ponieważ pojawia się często w momencie zbliżonym do normalnego miesiączkowania, często jest mylone z okresem. Co więcej, podczas ciąży, ilość krwawienia może być równie duża, jak ilość krwi menstruacyjnej. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że okres podczas ciąży nie występuje, a wszelkie plamienia nie są z nim związane. Z tego wynika, że mogą one wskazywać na nieprawidłowości w przebiegu ciąży i stanowić objaw zagrożenia dla rozwijającego się zarodka. Z tej przyczyny warto umówić się na konsultację z lekarzem, który wykluczy ewentualne zaburzenia.
Czy plamienia są niebezpieczne?
Jeszcze przed poznaniem wyniku testu ciążowego u kobiet może pojawić się plamienie implantacyjne. Występuje ono pomiędzy 7 a 12 dniem od implantacji zarodka w błonie śluzowej macicy i niekiedy prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych. W przeciwieństwie do miesiączkowania kobieta przechodząca ten proces nie powinna odczuwać żadnego bólu. Różni się także kolor krwi: podczas plamienia jest on zdecydowanie jaśniejszy niż w trakcie okresu. Do pozostałych objawów zagnieżdżania się zarodka należą m.in.: mdłości, częste uczucie parcia na pęcherz oraz nadwrażliwość na zapachy. Choć plamienie implantacyjne wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami, jest zjawiskiem prawidłowym i nie powinno wiązać się z zaburzeniami przebiegu ciąży.
Groźniejszy przypadek plamienia może być spowodowany zachodzącymi w organizmie kobiety zmianami hormonalnymi (najczęściej spowodowanymi postępem ciąży). Wówczas dochodzi do krwawienia podkosmówkowego, będącego efektem tworzenia się krwiaków. Chociaż najczęściej zostaną one samoistnie wchłonięte (najpóźniej w 20 tygodniu ciąży), zdarzają się przypadki, że krwiaki te doprowadzają do niebezpiecznych komplikacji (łożysko przodujące lub przedwcześnie oddzielające się), a także do poronień.
Inne przyczyny krwawienia
Niestety, krwawienie pojawiające się na początku ciąży nie zawsze okazuje się być plamieniem implantacyjnym, czyli tym zupełnie normalnym. Czasami wiąże się z innymi nieprawidłowościami w przebiegu ciąży, które zagrażają rozwijającemu się płodowi. Do najczęstszych przyczyn krwawienia zalicza się:
- Na początku ciąży:
- infekcję pochwy,
- współżycie,
- ektopię szyjki macicy (nadżerkę),
- ciążę ektopową (pozamaciczną) – powstaje wówczas, gdy zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się poza jamą macicy. Objawy ciąży pozamacicznej (wymioty, osłabienie, nudności, bóle brzucha) są podobne do poronienia, stąd jest ona trudna do zdiagnozowania. Jednak zbagatelizowanie tych objawów może skutkować pęknięciem jajowodu czy wstrząsem zagrażającym życiu kobiety.
- W pierwszym trymestrze:
- poronienie – zwykle plamienie się nasila i występują dodatkowe objawy: gorączka, bóle podbrzusza. Nie należy jednak zapominać o poronieniu zagrażającym – wtedy krwawienie nie jest równoznaczne z utratą ciąży.
- W drugiej połowie ciąży:
- krwawiącą nadżerkę,
- polipy szyjki macicy,
- urazy dróg rodnych,
- naczynia przodujące,
- pęknięcie macicy (w okresie okołoporodowym),
- łożysko przodujące – ponieważ łożysko jest zagnieżdżone w dolnym odcinku macicy, pokrywa ono ujście wewnętrzne kanału szyjki. Nierzadko jedynym objawem przodującego łożyska jest plamienie, za każdym razem bardziej intensywne. Nieprawidłowość ta wymaga nadzoru położniczego, wykonania badań USG oraz KTG, a także wiąże się z niemocą naturalnego porodu,
- przedwczesne oddzielenie się łożyska – częściowe lub całkowite oddzielenie się łożyska od macicy objawia się krwawieniem z dróg rodnych, nadmiernym napięciem macicy oraz silnym bólem podbrzusza. W przypadku oddzielenia się ponad połowy łożyska, możliwe jest niedotlenienie płodu, co może prowadzić do jego obumarcia.
Odpowiadając na zadane we wstępie pytanie: czy w ciąży można mieć okres? – nie, nie można. Plamienie na początku ciąży najprawdopodobniej ma charakter implantacyjny i jest naturalnym procesem. W przypadku wątpliwości, czy rzeczywiście w ciele kobiety nie pojawiły się niepożądane zmiany, należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę i wykonać zalecone przez niego badania.