Jod to pierwiastek chemiczny, który ma dla człowieka bardzo duże znaczenie. Ze względu na swoje właściwości ma wpływ na prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny, i to już na etapie rozwoju prenatalnego. Dostarczany jest do organizmu głównie z pożywieniem i wodą pitną, jednak bardzo duża część społeczeństwa cierpi na jego niedobór, który można uzupełnić podczas pobytu nad morzem. Wchłanianie jodu jest bowiem możliwe również przez układ oddechowy.
Warto zatem wiedzieć, dlaczego jest to tak istotny pierwiastek i kiedy najwięcej jodu nad morzem znajduje się w powietrzu.
Dowiedzmy się jednak, czym jest jod
Jod jest pierwiastkiem chemicznym, który nie występuje w przyrodzie zbyt powszechnie. Można go bowiem znaleźć jedynie w wodzie morskiej, aerozolach nadmorskich i solankach, gdzie pojawia się w postaci różnorodnych związków. Szerokie spektrum właściwości jodu sprawia, że jest on potrzebny do prawidłowego rozwoju człowieka- zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym. Jod bierze też udział w produkcji hormonów tarczycy, które działając w organizmie wpływają na wzrost i rozwój, prawidłowy rozwój mózgu, produkcję tłuszczu, naczynia krwionośne, regulację temperatury, a także na tempo przemiany materii.
Jest on również jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy, pełniącym rolę ochronną w stanach zapalnych i nowotworowych. W przemyśle i produkcji wykorzystywane są głównie związki jodu – jako środki farmaceutyczne, barwniki, stabilizatory i katalizatory.
Zapotrzebowanie na jod
Według WHO (World Human Organization – Światowej Organizacji Zdrowia) minimalne dziennie zapotrzebowanie dorosłego człowieka na jod to 50-70 mg. Zapotrzebowanie to wzrasta w okresie wzrostu dzieci, w ciąży oraz podczas karmienia piersią.
WHO szacuje również, że niedobór jodu może dotyczyć około 2 bilionów ludzi na świecie. W zależności od grupy wiekowej może to przynosić różne niekorzystne skutki i tak:
- w fazie prenatalnej u płodu i u noworodków- zwiększa się ryzyko poronienia, obumarcia płodu, urodzenia martwego dziecka, występowania wad wrodzonych;
- u dzieci i nastolatków – zwiększa się ryzyko upośledzenia rozwoju umysłowego;
- u dorosłych- zwiększa się ryzyko rozwoju nadczynności lub niedoczynności tarczycy oraz upośledzenia funkcji psychicznych.
Największe niebezpieczeństwo stanowi niedobór jodu u kobiet ciężarnych, ponieważ może powodować hipotyroksynemię, która przyczynia się do gorszego rozwoju mózgu dziecka. W okresie prenatalnym niedobór jodu może znacznie wzrastać, ponieważ sumuje się niedobór zarówno matki jak i dziecka.
Możliwe jest również wystąpienie nadmiaru jodu w organizmie. Głównym tego powodem jest przyjmowanie zbyt dużej ilości suplementów zawierających ten pierwiastek. Nadmiar jodu w organizmie powoduje wymioty, biegunkę, metaliczny posmak w ustach i podrażnienie błon śluzowych.
Główne źródła jodu
Największym na ziemi naturalnym magazynem jodu jest woda morska i wszystkie produkty, które pochodzą z mórz i oceanów jak ryby, skorupiaki i glony. Dla ludzi głównym źródłem jodu jest pożywienie, warto zatem spożywać to o wysokiej jego zawartości czyli na przykład:
- ryby morskie;
- mleko;
- produkty mleczne;
- jaja;
- skorupiaki.
W Polsce powszechnym zjawiskiem jest także jodowanie soli, co pozwala na zmniejszenie niedoborów tego pierwiastka.
Spore znaczenie może odgrywać dostarczanie jodu przez układ oddechowy i skórę, co jest możliwe podczas przebywania w wąskim pasie nadmorskim. Jod zawarty w wodzie morskiej jest emitowany do atmosfery za pomocą wiatru. Wiatr ten napędza fale, które rozbijając się o brzeg, wydzielają minerały takie jak między innymi jod.
Kiedy warto jechać nad morze, aby uzupełnić niedobory jodu ?
Wiele osób zastanawia się, kiedy nad morzem jest najwięcej jodu. Warto na początku więc zaznaczyć, że jego ilość nie różni się z zależności od miejscowości- takie same zawartości jodu znaleźć można bowiem zarówno w Kołobrzegu jak i w Sopocie.
Najistotniejszym czynnikiem, który wpływa na zawartość jodu w powietrzu jest pogoda. Najwięcej jodu w powietrzu emitowane jest podczas sztormu i silnego wiatru. Warto zatem wybrać się nad morze nie tylko w ciepłe, wakacyjne miesiące, ale również w okresie jesienno- zimowym, kiedy takie zjawiska pogodowe występują najczęściej. Na plażę warto też wybrać się po burzy.
Jak widać, wyjazd nad morze może oprócz relaksu i odprężenia wpływać na nasz organizm również prozdrowotnie.